پرسش: حمیدرضا از تهران ، پاسخ از انجمن آلوپشیای آمریکا

  آلوپشیا آرتا (Alopecia areata) یک بیماری خود ایمنی فراگیر است که باعث ریزش مو‌های سر و جاهای دیگر بدن می‌شود. این بیماری به طور معمول با یک یا چند لکه‌ی تاسی کوچک و گرد روی سر خود را نشان می‌دهد و ممکن است تا از دست رفتن همه‌ی موهای سر (آلوپشیا توتالیس) یا موهای سراسر بدن (آلوپشیا یونیورسالیس) گسترش پیدا کند. آلوپشیا آرتا هم در زنان هم در مردانی از همه‌ی سن‌ها و نژادها رخ می‌دهد. با وجود این، اغلب در کودکی آغاز می‌شود. این بیماری  نزدیک 2 درصد از کل جمعیت را درگیر می‌کند.

  در آلوپشیا آرتا، دستگاه ایمنی (گلبول‌های سفید) به نادرست به فولیکول‌های مو یورش می‌برد و مرحله‌ی رشد موها را از کار می‌اندازند. این فولیکول‌ها بسیار کوچک می‌شوند و تولید آن‌ها بسیار آهسته می‌شود و برای ماه‌ها یا سال‌ها مویی که بر سطح پوست پدیدار باشد، تولید نمی‌کنند. سر بیش از جاهای دیگر از این بیماری اثر می‌پذیرد، اما ریش و سبیل و هر جایی از بدن که مویی بر آن روییده باشد نیز ممکن است از آسیب آن دور نماند. هنوز دلیل واکنش دستگاه ایمنی علیه فولیکول‌های مو روشن نیست.

  در برخی از مردم فقط چند لکه‌ی بی‌مو پدیدار می‌شود که در سال دیگر مو بر آن‌ها می‌روید. در دیگران، ریزش مو گسترده‌تر است و در شمار اندکی همه‌ی موی سر (آلوپشیا توتالیس) یا سر و بدن (آلوپشیا یونیورسالیس) از دست می‌رود. گستردگی بیماری به هر اندازه که باشد، باز هم فولیکول‌های مو زنده می‌مانند و آماده‌ی تولید دوباره‌ی موی عادی هستند، به شرط آن که پیام مناسب را دریافت کنند. در همه‌ی موارد، رشد دوباره‌ی مو ممکن است بدون درمان یا حتی پس از چند سال رخ دهد.

  وراثت نقش مهمی در ابتلای فرد به این بیماری دارد. از هر پنج نفر یک نفر از کسانی که به این بیماری دچار شده‌اند، فردی مانند خود را در خانواده‌ی داشته‌اند. اگر فردی برای نخستین بار پس از 30 سالگی به این بیماری دچار شود، احتمال دچار شدن فرد دیگری در خانواده‌اش به همین بیماری کمتر است تا فردی که نخستین لکه‌ی تاسی را پیش از 30سالگی داشته است. آلوپشیا اغلب در خانواده‌هایی رخ می‌دهد که افرادی از آن به آسم، تب یونجه، اگزما یا هر گونه بیماری خودایمنی دیگری دچار شده باشند.

  هم اکنون درمانی برای این بیماری وجود ندارد، گرچه ممکن است موها خودشان باز گردند. در حالتی که بیماری زیاد شدید نیست می‌توان اندکی از پیشرفت آن کاست. آلوپشیا آرتا به دو صورت خود را نشان می‌دهد: در یک حالت کمتر از 50 درصد موهای سر می‌ریزند و در حالت دیگر بیش از 50 درصد موهای سر از دست می‌روند. این دوحالت به صورت متفاوتی رفتار می‌کنند و گزینش درمان مناسب برای آن‌ها بستگی دارد که از چه نوعی باشند.

  تزریق کورتیزون به بخش بدون موی سر می‌تواند در آلوپشیای ملایم کارآمد باشد. این کار باید هر ماه زیر نظر متخصص پوست انجام می‌شود. محلول پنج درصد مینوکسیدیل (Minoxidil) که دو بار در روز بر ناحیه‌ی آسیب دیده گذاشته می‌شود نیز ممکن است پاسخ خوبی داشته باشد. موی سر، ابروها و ریش و سبیل ممکن است بروید. کرم یا پماد آنترالین (Anthralin) نیز روزی یک ‌بار بر ناحیه‌ی آسیب دیده گذاشته و 30 تا 60 دقیقه پس از آن شسته می‌شود. اگر موها بار دیگر برویند، باید 8 تا 12 هفته دیگر خود را نشان بدهند.

  در آلوپشیای شدید از قرص‌های کورتیزون بهره می‌گیرند. این قرص‌ها از کورتیزون تزریقی نیرومندتر هستند و ممکن است اثر جانبی داشته باشند. افراد جوان اغلب این قرص‌ها و اثرات جانبی آن‌ها را تحمل می‌کنند. با وجود این، به دلیل خطری که این قرص‌ها برای تندرستی انسان دارند، برای بیماران انگشت شماری برای زمانی دراز تجویز می‌شوند. همچنین، پس از دست کشیدن از قرص‌ها رشد دوباره‌ی موها ممکن است باز ایستد. محلول پنج درصد مینوکسیدیل نیز به روشی که گفته شد به کار می‌رود. در موارد بسیار شدید آلوپشیا(توتالیس و یونیورسال) به ایمنی‌درمانی می‌پردازند. سرانجام، خریدن یک کلاه‌گیس شاید ارزانترین وکارآمدترین راه برای آلوپشیای شدید باشد. 

  برای آگاهی بیشتر 

  1. انجمن آلوپشیای آمریکا

  2. بنیاد ملی تندرستی آمریکا

  3. انجمن آلوپشیای انگلستان

  4. کتابخانه‌ی ملی پزشکی