بر اساس دادههای تازهای که سرپرستی ملی جو و اقیانوس دولت ایالات متحدهی آمریکا(NOAA) منتشر کرده است،گاز گلخانهای دیاکسیدکربن با سرعتی بیش از همیشه در جو زمین انباشته میشود. این یافته نگرانی از کاهش توانایی طبیعت در برداشت این گاز را تازه کرد؛ گازی که به نظر میرسد عامل اصلی در گرم کردن کرهی زمین است. بر اساس گزارش NOAA ، میانگین غلظت دیاکسیدکربن در جو در سال 2005 به 381 بخش در هر میلیون(ppm) رسید که نسبت به سال 2004 میلادی، ppm 2.6 افزایش داشته است. افزایش سالانهی این گاز، که از دههی 1950 اندازهگیری میشود، در سه سال از چهار سال گذشته بیش از ppm 2 بوده است. تا کنون چنین افزایشی گزارش نشده بود و در نیمسدهی گذشته، افزایش سالانه کمتر از ppm 1 بوده است. انسان با سوزاندن سوختهای فسیلی نقش اصلی را در این افزایش داشته است که هر ساله 7 میلیارد تن گاز دیاکسید کربن به جو آزاد میکند. اما نمی از این گاز را گیاهان و اقیانوس برداشت میکند. اکنون پژوهشگران بر این باورند که با افزایش آزاد شدن دیاکسیدکربن، توان طبیعت در برداشت این گاز سال به سال کاهش مییابد. تا کنون بزرگترین افزایش غلظت دیاکسیدکربن در هوا همواره هنگام سالهای رخدادن پدیدهی النینو دیده میشد؛ یعنی، زمانی که رویش گیاهی در سرزمینهای گرمسیری کاهش مییابد و خشکی به آتشسوزی مهار نشدنی، چه با دخالت عامل انسانی و چه به صورت طبیعی، میانجامید. با این همه، بزرگترین افزایش نوشته شده، ppm 2.7 در النینوی سال 1998 میلادی بوده است. اما هیچ کدام از افزایشهای نزدیک به این عدد، که در سه سال گذشته دیده شد، با رویداد النینو همخوانی ندارند و این حقیقتی هشدار دهنده است. پیتر کاکس(Peter Cox)، که روی برهمکنش گیاهان و اتمسفر در مرکز بومشناسی و آبشناسی در دورست انگلستان پژوهش میکند، میگوید که این افزایش "ممکن است نخستین شاهدی باشد بر گونهای از بازخورد در چرخهی کربن که در آن گیاهان در تنش گرمایی ناشی از گرمشدن جهان، دیاکسیدکربن کمتری برداشت میکنند." این یافتهها درپی گزارشی منتشر شد که بر اساس آن سال 2005 گرمترین سال بوده و اندازهی گرمی آن نسبت به گزارش سال 1998، اندکی بیشتر بوده است. همچنین، دانشمندان مرکز ملی دادههای یخ و برف آمریکا در بولدر کلرادو، گزارش کردهاند که یخهای دریای قطب شمال در زمستان پس از گزارش ذوب شدن آنها در تابستان 2005 میلادی، به طور کامل شکل نگرفتند. منبع: Fred Pearce, Atmospheric CO2 accumulating faster than ever, NewScientist.com news service, 16:04 15 March 2006 پیوند بیرونی 1.National Oceanic and Atmospheric Administration 2. National Snow and Ice Data Centre |