
هنگامیکه در سال 1957م (1336ش) روسها نخستین ماهوارهی جهان به نام اسپوتنیک1 را در مدار زمین قرار دادند، دولتمردان ایالات متحدهی آمریکا نگران عقب ماندن از رقیب خود شدند. آنها سازمان ملی هوا و فضا (ناسا) را بنیان نهادند و برترین دانشمندان و متخصصان را به همکاری با این سازمان فراخواندند. یکی از دعوتشدگان، ابوالقاسم غفاری ریاضیدان و فیزیکدان ایرانی بود. او باید به کمک همکارانش مسیر فضاپیمای آپولو به سوی ماه را تعیین میکرد. ابوالقاسم غفاری در 25 خرداد 1286ش در تهران چشم به جهان گشود. ریاضیات را در مدرسهی دارالفنون نزد محسن هشترودی آموخت. سپس به فرانسه رفت و دکترای ریاضیات و فیزیک را از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد. پایان نامهی دکترایش دربارهی ریاضیات حرکت براونی بود. در آن زمان فقط چند نفر دربارهی این موضوع پژوهش میکردند که یکی از آنها آلبرت آینشتاین بود. همین موضوع سرآغاز آشنایی و گفتوگوهای علمی غفاری با آینشتاین دربارهی نظریهی نسبیت و نظریهی وحدت میدان شد. غفاری از سال 1315ش استاد دانشگاه تهران شد اما به عنوان استاد مدعو در کالج سلطنتی لندن، دانشگاه هاروارد، دانشگاه پرینستون و دانشگاه واشینگتن به تدریس و پژوهش پرداخت. او در سال 1956م(1335ش) به آمریکا رفت و ریاضیدان ارشد بنیاد ملی استاندارد آمریکا شد. در این بنیاد با هوگ درایدن آشنا شد که چندی بعد به عنوان معاون ناسا برگزیده شد. غفاری به دعوت او در سال 1964م (1343ش) به ناسا رفت و دو سال بعد به برنامهی آپولو دعوت شد. هدف برنامهی آپولو فرستادن فضاپیمای سرنشیندار به ماه بود. وظیفهی غفاری و همکار لهستانی و مدیر آلمانیاش، تعیین مسیر فضاپیما در جریان سفر به ماه بود تا فضاپیما بتواند در کوتاهترین زمان، بیشترین فعالیت را انجام بدهد و اگر اشتباهی در مسیر رخ داد، آن را اصلاح کنند. چند آپولو به فضا فرستاده شد که موفقیتآمیز نبود و چند فضانورد جان باختند. سرانجام آپولو یازده در بیستم جولای 1969م (1348ش) نخستین انسان را سالم بر سطح ماه فرود آورد.
ایسنا ـ ابوالقاسم غفاری، استاد دانشگاه هاروارد و پرینستون آمریکا و نخستین دانشمند ایرانی ناسا که در ماموریت اعزام انسان به ماه (آپولو) همکاری داشت، شامگاه سه شنبه در ۱۰۶ سالگی درگذشت. |