اگر به تاریخ علم و به ویژه تاریخ پزشکی علاقه‌مندید، کتاب 101 پرسش و پاسخ درباره‌ی پزشکان و داروسازان بزرگ می‌تواند به بسیاری از پرسش‌های شما در این زمینه پاسخ دهد. این کتاب به معرفی دستاوردهای پزشکان تمدن‌های کهن و دوران معاصر می‌پردازد. برای مثال به روش‌های درمانی انسان‌های نخستین، شیوه‌ی شناسایی گیاهان دارویی، دستاوردهای پزشکی تمدن‌های کهن مانند سومری‌ها، چینی‌ها، هندی‌ها، مصری‌ها و ایرانیان باستان اشاره دارد. برخی از پرسش‌های این کتاب را بخوانید.
گیاهان دارویی چگونه شناخته شدند؟
انسان‌های نخستین جانوران را شکار می‌کردند و میوه‌ها و گیاهان گوناگون را می‌خوردند. آن‌ها با آزمون و خطا دریافتند که برخی گیاهانی که می‌خورند، به بهبودی آن‌ها کمک می‌کنند. همچنین، ممکن است با نگاه کردن به رفتار برخی جانوران با گیاهان دارویی آشنا شده باشند. برای مثال، بسیاری از جانوران گوشت‌خوار، گاهی به خوردن گیاهان خاص روی می‌آورند. دانشمندان پی برده‌اند که خوردن گیاهان به درمان برخی بیماری‌ها در این جانوران کمک می‌کند.
چرا یک مار نماد پزشکی شده است؟
در فرهنگ یونان باستان خدایی به نام اسکولاپیوس سال‌ها زیر زمین زندگی می‌کرد و یک مار همنشین او بود. یونانی‌ها پرستشگاه‌های بسیاری برای او ساخته بودند. بیماران به آن‌جا می‌آمدند تا قربانی کنند و شفای دردهای خود را با دعا بخواهند. آن‌ها امیدوار بودند که یک شب اسکولاپیوس یا آن مار مقدس به خوابشان بیاید و درمانشان کند. اکنون تصویر آن مار که به دور عصای اسکولاپیوس پیچیده را به عنوان نماد پزشکی به کار می‌برند.
کهن‌ترین بیمارستان جهان در کجا ساخته شد؟
در تمدن‌های میان‌رودان، مصر و یونان، جای ویژه‌ای برای نگه‌داری از بیماران وجود نداشت و پرستشگاه‌های خدایان یا آرامگاه پزشکان، جای اصلی نگه‌داری از بیماران بود. کهن‌ترین بیمارستان جهان در شهر گندی‌شاپور در جنوب شرق ایران ساخته شد و زیر نظر دانشکده‌ی پزشکی اداره می‌شد. در سال بیستم از پادشاهی خسرو انوشیروان، پزشکان گندی‌شاپور همایش علمی باشکوه برگزار کردند و به پرسش و پاسخ با یکدیگر پرداختند.
ابن‌سینا چه نوآوری‌هایی در پزشکی داشت؟
ابن‌سینا بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان را بسیار دقیق‌تر از پزشکان پیشین شرح داد. بیماری مننژیت (التهاب پرده‌های مغز) را توصیف کرد. از واگیر بودن بیماری سِل سخن گفت. موش‌ها را عامل گسترش بیماری طاعون دانست. به ارتباط کرم‌های روده و عفونت روده‌ای پی برده بود. به درمان بیماری‌های روانی پرداخت. ورزش‌های مناسب برای هر گروه سنی و هر اندام بدن را معرفی کرد. همچنین، رساله‌‌ای ویژه درباره‌ی داروهای قلب نوشت. با این همه، مهترین نوآوری او نوشتن کتاب قانون در پزشکی بود.
تولید واکسن در ایران چگونه آغاز شد؟
فراگیر شدن واکسیناسیون در ایران با راه‌اندازی مرکزی به نام انیستیتو پاستور ایران امکان پذیر شد. نخستین آزمایشگاه تولید واکسن این مرکز (واکسن آبله) در سال 1299ش به سرپرستی دکتر ژوزف منار فرانسوی گشایش یافت. هنگامی‌‌که دکتر مارسل بالتازارد (1908-1971م) به ریاست این مرکز برگزیده شد، تولید واکسن‌های گوناگون در ایران شتاب بیش‌تری گرفت. تولید یکی از مهم‌ترین واکسن‌ها به نام «ب.ث.ژ» به سرپرستی دکتر مهدی قدسی (1279-1370ش) انجام شد.
101 پرسش و پاسخ
درباره‌ی پزشکان و داروشناسان بزرگ
نویسنده: حسن سالاری
ویراستار علمی: یونس کرامتی
ناشر: محراب قلم
سال نشر: 1391
نمونه 1، نمونه 2 |
 |
|
