شارل ابرلن (1895-1960) پزشک فرانسوی و دومین رئیس دانشکدهی پزشکی دانشگاه تهران بود. او شاگرد یکی از دانشمندان بزرگ آسیبشناسی به نام پیر ماسون بود و خود نیز یکی از دانشمندان برجستهی همین رشته شد. وی از دانشمندانی است که نظریهی ویروسی بودن برخی سرطانها را اثبات کرد. همچنین، سرطانزایی برخی مواد شیمیایی مانند بنزوپیرن و توروتراست (که در رادیولوژی به کار میرفت) را کشف کرد. او نقش چشمگیری در بنیانگذاری شیوههای نوین آموزش پزشکی در ایران داشت. گاهشمار زندگی 1895 در مس (Metz) یکی از شهرهای لورن فرانسه زاده شد. 1919 از دانشکدهی پزشکی استراسبورگ فارغالتحصیل شد. 1921 به ریاست بخش عملی بخش آسیبشناسی دانشکدهی پزشکی استراسبورگ برگزیده شد. 1928 صاحب کرسی دانشیاری آسیبشناسی دانشکدهی پزشکی پاریس شد. 1931 رئیس بخش تجربی بنیاد سرطانشناسی شد. 1937 نمایندهی فرانسه در آکادمی بینالمللی تعلیم تکمیلی پزشکان شد. 1938 عضو شورای عالی بهداشت فرانسه و استاد کرسی بهداشت و باکتریشناسی دانشکدهی پزشکی استراسبورگ شد. 1939 به ایران دعوت شد تا آموزش پزشکی در ایران را سازمانی نوین ببخشد. 1942 کتاب سرطانشناسی خود را منتشر کرد که به چند زبان ترجمه شد. 1960 به دلیل بیماری قلبی در فرانسه درگذشت. دعوت به ایران در 1318ش (اواخر 1939م) دولت ایران برآن شد که ریاست این دانشکده را به یکی از استادان مشهور فرانسوی واگذار کند. دولت فرانسه نیز ابرلین را برای بهعهده گرفتن این مسؤولیت پیشنهاد نمود. سرانجام ابرلین طبق قانون مصوب 9/11/1318ش از 2/10/1318 تا 15/6/1321 به عنوان رئیس و استاد این دانشکده به استخدام دولت ایران درآمد. پس از پایان مدت این قرارد داد امیر اعلم و سپس جواد آشتیانی مدتی کوتاه به عنوان رئیس این دانشکده انتخاب شدند. ابرلین یک بار دیگر نخست از 17/2/1323 به مدت دو سال و سپس با تصویب هیئت وزیران و تمدید قرارداد وی به مدت دو سال دیگر به ریاست دانشکده منصوب شد. اما ابرلین تنها تا مهر ماه 1326ش این مسؤولیت را بر عهده داشت. وی یک بار دیگر در 1337ش به ایران آمد و در 17 فروردین آن سال با تصویب شورای استادان دانشکده به ریاست افتخاری دانشکاه پزشکی انتخاب شد. خدمات شایسته ابرلین در مدتی که ریاست دانشکدهی پزشکی دانشگاه تهران را بر عهده داشت منشاء خدمات شایستهای برای ایران بود که مهمترین آنها بدین شرح است: 1) الحاق بیمارستانهای دولتی تهران به دانشکدهی پزشکی در 1319 ش همهی بیمارستانهای دولتی تهران از جمله آنها ابنسینا، وزیری، نسوان (امیر اعلم) و روزبه ضمیمهی دانشکدهی پزشکی دانشگاه تهران شد. الحاق این بیمارستانها در پیشرفت جنبههای عملی آموزش در دانشکده نقشی شایان توجه داشت. 2) تأسیس آموزشگاههای عالی بهداری با تصویب آییننامهی تأسیس آموزشگاهای عالی بهداری، در مهر 1319ش آموزشگاه عالی بهداری مشهد و در آذر 1325ش آموزشگاههای اصفهان و شیراز تأسیس شدند. این آموزشگاهها تا زمان تأسیس دانشگاه در شهرهای یاد شده زیر نظر دانشکدهی پزشکی فعالیت میکردند و پس از آن به صورت دانشکدههای پزشکی به دانشگاههای مربوطه ملحق شدند. 3) توسعهی آزمایشگاه آسیبشناسی دانشکدهی پزشکی تهران این آزمایشگاه در 1315ش تأسیس شده بود. چون ابرلن استاد برجستهی آسیبشناسی بود، با کمک دکتر مصطفی حبیبی گلپایگانی توانست آزمایشگاه آسیبشناسی دانشکدهی پزشکی را به یکی از آزمایشگاههای پیشرفته تبدیل کند. منبع: 1. راهنمای دانشکده ی پزشکی، 1332ش 2. راهنمای دانشگاه تهران، 1345-1346 3. محبوبی اردکانی،حسین، تاریخ تحول دانشگاه تهران و موسسات عالی آموزشی ایران، تهران، 1350ش
حق هر گونه نشر کاغذی و الکترونیک این مقاله، برای جزیرهی دانش محفوظ است.
|